"Alweér een goed idee om die Customer Journey te verbeteren, maar .. heeft iemand ook een idee wie het gaat dóen?">| Je leest dit artikel in 5:00 minuten. Heb je ook wel eens het gevoel dat je werkt in een 'denkfabriek'? Dat is een plek waar meer wordt gedacht, dan gedaan. Een plek waar de schoorsteen meer rookt op ideeën, dan op uitvoeringen. Het is een metafoor die voortkomt uit vier jaar notities en die ik de komende tijd verder zal uitwerken. Misschien herkenbaar en misschien ook niet. Maar je herkent sowieso elementen uit de tekst hieronder als je ook het gevoel hebt dat je wel eens werkt in zo'n 'denkfabriek'. Dit artikel is een eerste aanzet, waarbij ik afsluit met het aanbieden van de strijdkreet: "We zijn hier toch geen denkfabriek?!" In een 'denkfabriek' rookt de schoorsteen meer op ideeën dan op uitvoeringen In de denkfabriek bestaat een sterk ontwikkelde collectieve vaardigheid in 'denken'“We zijn heel goed geworden in analyseren, strategie bedenken, brainstormen, ideeën bedenken en überhaupt nadenken, maar het lijkt alsof we onze handigheid in het ‘gewone’ doen helemaal kwijt zijn”. In deze uitspraak die iemand ongeveer een jaar geleden deed zit het kernprincipe van de denkfabriek verstopt: een sterk ontwikkelde collectieve vaardigheid in denken. ‘Denken’ definieer ik hier maar even als al het werk dat je doet zónder directe waarde voor je eindgebruiker. Dat type werk vindt vrijwel iedereen die ik sprak overigens heel belangrijk. Het gaat namelijk om allerlei fundamentele activiteiten zoals het ontwerpen van strategieën, doelen en actieplannen, het in kaart brengen van klantreizen, ideeën genereren in brainstormsessies, vergaderen, afstemmen, etcetera. Je kunt niet zonder. Maar: in de denkfabriek zit hier blijkbaar voor teveel mensen teveel tijd in. En dat gaat volgens vrijwel iedereen die ik de afgelopen jaren sprak ten koste van ‘de uitvoering’, oftewel het 'doen'. 'Doen' definieer ik in dit verband als al het werk dat je uitvoert mét directe waarde voor je eindgebruiker of het realiseren van deze waarde héél dichtbij brengt. Een pijnpunt daadwerkelijk uit een klantreis slopen, een klantvraag beantwoorden of een veel te ingewikkelde brief daadwerkelijk herschrijven (in plaats van over de inhoud te vergaderen). Maar vaak werkt het anders - want je kunt maar beter goed zijn in denken om carrière te maken .... [Lees verder onder de knop] Het systeem van een denkfabriek lijkt gericht te zijn op doorgroei naar ... meer denken
In The Economist verscheen een aardig artikel over het systeem van 'meer denken is meer verdienen' - met daarin een interview met David Graeber, schrijver van het boek 'Bullshit Jobs - A Theory'. Graeber's theorie is dat in hedendaagse organisatiesystemen veel banen nog maar van weinig betekenisvolle waarde zijn voor de wereld. Hij stelt het zelfs - wellicht wat radicaal - als volgt: "There are millions of people- HR consultants, communication coordinators, telemarketing researchers, corporate lawyers-whose jobs are useless, and, tragically, they know it. These people are caught in bullshit jobs". Mijn eigen standpunt is wat dat betreft gematigder: in elke baan, of in elk team, moeten 'denken' en 'doen' in balans zijn. En dan uiteraard het liefst wat minder denken en wat meer doen. Als dat lukt is kán een baan niet 'useless' zijn. Een deelnemer aan één van mijn SANDBOX-dagen vroeg zich op een gegeven moment iets intrigerends af: “In hoeverre is het nog te verantwoorden dat je aaneengesloten vergaderend en brainstormend toch echt meer verdient dan iemand die bijvoorbeeld een ijzersterke mailtekst maakt waar je klanten écht iets aan hebben, of nog mooier, die je klanten élke dag te woord staat en daarmee écht verder helpt?” In denkfabrieken zijn mensen 'denken' vaak als 'doen' gaan zien en is het echte 'doen' verworden tot een unieke ervaringSta je nog even stil bij mijn eerdere definities van 'denken' en 'doen'? Voor veel mensen in denkfabrieken lijkt het onderscheid daartussen namelijk wel eens vervaagd. Vooral: denken lijkt in denkfabrieken vaak gelijk te staan aan doen. Maar is dat het wel? Op een waterdichte manier van voor tot achter een klantreis in kaart brengen lijkt soms gelijk te staan aan resultaat behalen. Terwijl het eigenlijke werk - bijvoorbeeld het daadwerkelijk realiseren van een verbetering uit dat 'tussenresultaat' - dan toch écht nog moet beginnen. Maar vaak dient zich dan alweer de volgende verdiepingssessie, ideationmiddag of vergadering aan. En is er dus geen tijd meer. Iemand zei: ""Alweér een goed idee om die Customer Journey te verbeteren, maar .. heeft iemand ook een idee wie het gaat dóen?" Nogmaals; het één kan volgens vrijwel niemand zonder het ander. Je hebt 'denken' nodig om te bepalen wat je moet gaan 'doen'. En in de meeste organisaties wordt ook echt een hoop 'gedaan'. Maar: in denkfabrieken is de balans niet goed. In denkfabrieken wordt teveel gedacht en te weinig gedaan. Daarbij wordt het echte 'doen' soms tot een haast unieke ervaring gemaakt. Zo heb ik gemerkt dat er op veel plekken speciale aanduidingen bestaan voor 'denkers' die gaan 'doen', zoals: "... even met de poten in klei" of "... even echt de handen viesmaken" en ook "... even samen de mouwen opstropen". Opvallend moet zijn dat deze uitspraken altijd starten met een tijdsduiding: 'even'. Zo van: het is vooral tijdelijk wat we nu gaan doen. Als een tussendoortje. Maar ook het feit dat deze 'verpakkingen' van uitvoerend of resultaatgericht werk überhaupt gebruikt worden zie ik als een teken: doen is in de denkfabriek niet de standaard. En dat maakt veel medewerkers in denkfabrieken tot iets opmerkelijks. Er bestaan speciale aanduidingen voor 'denkers' die gaan 'doen', zoals: " ... even met de poten in de klei", of "even echt de handen viesmaken" In denkfabrieken werken veel verzamelaars (en minder ambachtslieden)In mijn metafoor van de denkfabriek is een organisatiesysteem in de kern ingericht op een doorstroom richting meer denken en minder doen. En in dat type organisatie werken veel denkers met vooral in de backoffice een sterke collectieve vaardigheid in denken. Er wordt daardoor dus ook meer gedacht - en vaak minder gedaan. En soms wordt er onder de noemer 'doen' gedaan wat eigenlijk denken is. In ieder geval lijkt dit er in denkfabrieken voor te zorgen dat de interne stapel ideeën (lees: to-do's) onnoemelijk veel groter groeit dan de berg afgeronde resultaten. Waarschijnlijk door al die vergaderingen, al die strategiesessies, al die designsprints, al die 'hei-sessies' en al die .... [vul maar in] die zo gebruikelijk zijn in de denkfabriek. En dat maakt, voordat ik deze introductie van de denkfabriek afsluit, veel medewerkers van denkfabrieken tot verzamelaars. Verzamelaars van ideeën, wel te verstaan. Verzamelaars van inzichten, analyses, overdenkingen, plannen, concepten, doelen en strategieën. Oftewel: ideeën. Allemaal belangrijk en onmisbaar; dat is niet mijn punt. Maar er komen te weinig resultaten uit de schoorsteen. Iemand vroeg zich af: "(...) maar wat maak ik nou echt? Wat produceer ik dat er écht toe doet?". Ik interpreteerde het als het missen van een ervaring van ambacht. Het op eigen kracht en uit eigen vaardigheid laten ontstaan van iets waar iemand iets aan heeft. 'Ambachtslieden hebben de toekomst' kopte NRC ongeveer een jaar geleden. De Engelse vertaling 'Artisan' zag ik mooi gedefinieerd als: a skilled craft worker who makes or creates material objects partly or entirely by hand. En die denkfabrieken waar ik het over heb - die zouden er baat bij hebben als er wat meer ambachtslieden de backoffices in zouden lopen. Of als de verzamelaars de ruimte krijgen of nemen om zelf meer ambachtslieden te worden. En meer te gaan doen. Daar help bij door SANDBOX te introduceren, éénmalig, vaker of aangesloten op bijvoorbeeld je Customer Journey programma. Maar ik geef tot slot ook graag een strijdkreet mee. "We zijn hier toch geen denkfabriek?!" Je hebt dit artikel waarschijnlijk gelezen vanuit het perspectief van 'de organisatie'. Maar ik heb in de afgelopen jaren ook gemerkt: geen enkele organisatie is helemaal 'denkfabriek' - zo zwart-wit is het niet. Maar je kunt binnen een organisatie ook in een team werken dat te vaak functioneert als denkfabriek. Of een bedrijfsonderdeel. Je kunt er ook op individueel niveau naar kijken: werk je zelf teveel als een denkfabriek? Ik ga er nog veel meer over schrijven. Later. Hopelijk heeft dit artikel je voor nu aan het denken gezet. Dat is mooi; maar doe er dan ook iets mee. Als je voor de zoveelste keer in een vergadering zit, een klantreis in kaart brengt, een verbeterplan opstelt, een designsprint uitzingt of wat dan ook waar weer mooie en waardevolle ideeën uit voort komen. Ga dan midden in de groep staan. Laat een stilte vallen. En roep met gepaste verbazing: "Maar lieve mensen, we zijn hier toch geen denkfabriek?!" En ga aan de slag. - Arjan Doevendans, SANDBOXcompany
0 Comments
Leave a Reply. |
ARjanOprichter van SANDBOXcompany. Niet lullen, maar poetsen. Blogt dingen op zijn SANDblog. Mail op [email protected] Archieven
May 2023
Categorieën
All
|